vrijdag 24 april 2009 – 20.15 uur

BEETHOVENCYCLUS deel VIII
Bernd Brackman – piano
sonates 24, 25 en 26

Beethoven cyclus deel VIII

Bernd Brackman

Vrijdag 24 april om 20.15 uur vervolgt de pianist Bernd Brackman zijn serie waarin op chronologische volgorde alle pianowerken van Ludwig von Beethoven worden uitgevoerd. Dit is deel VIII, waarin een Polonaise, “God save the Queen” en de sonates 25, 26, 27 en 28 worden uitgevoerd.

Waar waren we gebleven….
We naderen het einde van zijn “Tweede Periode” en zitten daarmee in het jaar 1809, nog steeds op het hoogtepunt van zijn roem. Het concert opent met een variatiewerk op “God save the Queen”. Het volkslied van Engeland. “Ik hoop dat de mensen onmiddellijk in de houding gaan staan en het stuk staand gaan beluisteren”, grapt Bernd. De muziek nodigt er zeker voor uit.

Sonate 25 wordt de Koekoeks sonate genoemd, één van zijn populaire woudstukjes dat graag gespeeld wordt door jonge pianisten.
Sonate 26 opus 81 heeft als naam “Les Adieux”. Eén van de bekendere sonates waarbij in het 1e deel, ‘het afscheid’, het vertrek van Aartshertog Rudolf op keizerlijke manier wordt verklankt. In het 2e deel, ‘de afwezigheid’, hoor je als het ware het geijsbeer van de achtergebleven persoon. In het 3e deel, ‘de terugkeer’, maakt het hart een sprong van vreugde. Het is een bijzonder virtuoze sonate.

Dat Beethoven een Polonaise componeert en daarmee Chopin voorging is niet zo erg bekend. Dit Chopin-achtig klinkende stuk is geschreven voor de Tsarina. Het is een soort ingebouwde tussen toegift voor de pauze.

Na de pauze sonate 27, opus 90 uit 1814.
In deze sonate wordt in twee delen een portret geschilderd van Graaf Moritz von Lichnowsky en zijn vrouw. Het eerste deel is mannelijk het tweede deel vrouwelijk vol lyrische ontboezemingen en een soort Rouvoetiaans loflied op het huwelijk.
Sonate 28, opus 101 sluit prachtig op het voorgaande aan, want begint met dezelfde toonsoort waarmee de vorige ophield. Deze sonate, een van de grote monumenten, opent met een ontzagwekkende andante. In het 2e deel een energieke mars die aan Schumann doet denken. In het 3e deel een hartverscheurend verlangen. In het laatste deel komt als in een droom het eerste deel terug om daarna te culmineren in een magistrale fuga.

Dit concert is de laatste van Bernd Brackman in dit seizoen. In het nieuwe concertjaar volgen de laatste jaren van Beethoven en een hartenwens concert met verzoeknummers.
En wie nog niet genoeg heeft van Beethoven kan Bernd in eigen omgeving zien en horen spelen via www.Youtube.com.

BEETHOVENCYCLUS

Alle 32 sonates van Ludwig van Beethoven en ook alle andere pianowerken door hem geschreven zullen in een cyclus van concerten op volgorde van verschijnen in serie worden uitgevoerd in ’t Mosterdzaadje door de pianist Bernd Brackman. Dit project startte in september 2007.
Het idee om alle pianomuziek van Beethoven uit te voeren komt niet uit de lucht vallen.
“In 1975 speelde ik al mijn eerste Beethoven sonate. Toen al dacht ik: Dit is zo groots, hier kun je een heel leven mee bezig zijn en dat ís ook zo. Iedere dag is er wel iets nieuws te ontdekken in datgene wat je al goed kent”. Bernd Brackman is een echte Beethoven kenner. Op mijn vraag of hij ook een soort verwantschap met deze componist voelt zegt hij: “Verwantschap is een soort gevoel, daar begint het mee als kind. Hij is nu meer een reisgenoot voor het leven. Beethoven als vriend.”

”Wat Beethoven zo bijzonder maakt is dat elke sonate een eigen structuur en karakter heeft. Hij borduurde niet voort op eerder geschreven motieven. Nu is Beethoven een klassiek componist, maar in zijn tijd was hij heel vernieuwend en experimenteerde hij met onverwachte wendingen. Over hem werd geschreven: ‘De heer Van Beethoven heeft zeker talent, maar waarom wil hij altijd zo origineel zijn?’.” Bernd kan er smakelijk om lachen.

“Voor mij is Beethoven één van de grootste. Iedere sonate is een bergtop en bij elkaar vormt het de hele Himalaya. Een ander aspect dat mij in Beethoven aantrekt en waarmee hij zich onderscheid van andere componisten is dat hij zijn muziek een morele inhoud meegeeft. Hij wil de wereld verbeteren. In eerste instantie word je gegrepen door de klank en voeg je daar het levensverhaal van deze romantische persoonlijkheid aan toe dan krijgt de muziek een extra betekenis.” Bernd noemt snel even drie dingen die in het leven van Beethoven een persoonlijke rol speelde: doof geworden, altijd verliefd, nooit getrouwd.

Beethoven had zijn eigen motto bij het schrijven van muziek. Zijn muziek zou volgende generaties troost moeten brengen. “Dus, ieder die getroost wil worden moet zeker naar de Beethoven cyclus moeten komen luisteren”, aldus Bernd.

Omdat de muziek op volgorde gespeeld gaat worden ontvouwt zich voor de luisteraar het levensverhaal van Beethoven. Van grote overdondering, naar diepe inkeer. “Beethoven wordt wel zwaar genoemd. Ja, hij heeft ook pretenties, maar humor en troost kun je hem niet ontzeggen. Van de 32 sonates zijn sommige beroemd en zeker 28 meesterwerken. Veel minder bekende sonates zijn gewoon ondergesneeuwd.”

DEZE TIJD
“We raken steeds verder weg van de essentie van de muziek”, verzucht Bernd. ”Deze sonates zijn zoals ze altijd waren en het is belangrijk dat het ook zo in tact blijft. In deze tijd moet alles kort en krachtig, in hapklare brokjes. Niet langer dan drie minuten spelen omdat de mensen zich anders gaan vervelen. Liefst moet je er ook sexy en verleidelijk uitzien. We leven ongemerkt volgens de wet van de reclame. Groot contrast met alles ‘kort en krachtig’ is de uitgebreidheid die we kunnen halen van internet. Zo veel informatie dat je er de weg in kwijt zou raken. Of neem alle complete muziekwerken bij het Kruidvat”.

Bernd Brackman begon zijn pianostudie op vierjarige leeftijd bij zijn moeder Frieda Brackman-Hoogerwerf. Hij vervolgde zijn opleiding bij Jaap Spaanderman en won tussen 1971 en 1975 vier keer het Jeugd Muziek Concours voor Noord-Holland. Hierna studeerde hij bij Jan Wijn aan het Sweelinck Conservatorium in Amsterdam, waar hij in 1985 afstudeerde. Zijn kennis vervolmaakte hij bij meesters als Vlado Perlemuter, Tamas Vasary, György Sandor, Peter Feuchtwanger, Roberto Szidon, Naum Grubert en, niet te vergeten, Leon Fleisher, maar ook bij violisten als Sandor Vegh en Ivry Giflis. Bernd Brackman won diverse grote internationale prijzen en als solist en kamermuziekspeler treedt hij veelvuldig op in binnen- en buitenland. Met de fluitist Jacques Zoon vormt hij sinds vele jaren een vast duo, alsook met de pianiste Sara Crombach, de violisten Marin Mars en Daniel Rowland (BOE Optiebeurs-prijs 1995), en cellist Gregor Horsch, en werkt regelmatig samen met mensen als Reinbert de Leeuw, Jan Willem de Vriend en Ed Spanjaard.

Bernd Brackman’s uitgebreide solorepertoire reikt van Bach tot Cage. Voor de TROS maakte hij twee klassieke videoclips met muziek van Beethoven. De laatste jaren maakt hij furore met verschillende recitalprogramma’s, steeds geheel gewijd aan muziek van één componist, zoals Bach (de partita’s), Beethoven (de sonates), Chopin, Brahms, Schumann, Skrjabin, Ravel, Messiaen (Vingt Regards sur l’Enfant-Jesus) en Crumb (Makrokosmos). Daarnaast houdt Bernd Brackman zich intensief bezig met les geven: enkele van zijn leerlingen behaalden reeds internationale successen.

Reacties zijn afgesloten.