BENNEWITZ STRIJKKWARTET & HARRY-IMRE DIJKSTRA
Jiří Němeček – viool
Štěpán Ježek – viool
Jiří Pinkas – altviool
Štěpán Doležal – cello
Harry-Imre Dijkstra – klarinet
Bartók , Dvořák en Mozart
Praagse Bennewitz Kwartet & Harry-Imre Dijkstra
en Harry-Imre Dijkstra
Op zondag 22 januari om 15.00 uur hebben we de eer het beroemde Praagse Bennewitz Kwartet in ’t Mosterdzaadje te mogen ontvangen. Samen met de klarinettist Harry-Imre Dijkstra worden ze wereldwijd voor concerten uitgenodigd. Dat ze nog steeds in ’t Mosterdzaadje komen heeft te maken met het feit dat ze heel lang geleden daar zijn begonnen en de herinneringen aan dat optreden levend willen houden. Het publiek boft met hun enthousiasme en kunnen zo een strijkkwartet horen van ongekend grote klasse. Op het verrassende programma staan Glazoenov, Bartók, Dvořák, Johnson en Mozart.
Sinds het winnen van het Borciani-kwartetconcours speelt het Bennewitz Kwartet over de hele wereld, zoals vorig jaar een tweeweekse tournee in Korea en Japan. In de afgelopen jaren is het kwartet uitgegroeid tot een van de voornaamste jonge ensembles in Europa. Ook de intensieve samenwerking met klarinettist Harry-Imre Dijkstra is uniek te noemen en heeft de afgelopen seizoenen geresulteerd in bijna 150 concerten in binnen- en buitenland, recentelijk in de internationale kamermuziekserie van de Rotterdamse Doelen en tijdens het Brahmsfestival in Oostenrijk.
De jongens van het kwartet verheugen zich op het concert in Santpoort. De leden van het kwartet zijn: Jiří Němeček & Štěpán Ježek – viool; Jiří Pinkas – altviool en Štěpán Doležal- cello.
Over het programma is goed nagedacht. Het is geen gewoon concert, omdat er een paar zeer uiteenlopende en bijzondere werken samengevoegd zijn In de muziek van Glazoenov is duidelijk het Russisch element terug te horen. Het kwintet Oriëntale uit 1886 verwijst naar de landen ten zuiden van Siberië, behorend bij het Tsarenrijk. Het kwartet nr. 2 van Bartók zal binnenkort met de andere vijf kwartetten op cd worden opgenomen. In Italië zal Bennewitz de hele cyclus van zes Bartók-kwartetten op één avond uitvoeren. Een uniek project van bijna drie uur. Wie weet ook in ’t Mosterdzaadje in de toekomst.
Na de Boheemse Cypressen van Dvořák voor strijkkwartet volgt een bijzonder stuk voor klarinet en luidspreker van Tom Johnson, waarin de vloer wordt aangeveegd met ‘moderne’ muziek in een scène, waar een luidspreker zich verbeeldt een muzikale persoonlijkheid te zijn. Harry-Imre vertelt over dit werk:
“Dit solo-stuk heeft een belangrijk theatraal element: er vindt een gesprek plaats tussen een luidspreker en mij, er wordt ook muziek gespeeld, maar altijd met een functie binnen het theater. Er wordt met het stuk heel duidelijk commentaar geleverd op de academische denkwijze in het componeren van de jaren ’50 en later. Met minimal music heeft dít stuk echter niets te maken. Wel is het een, behalve kritisch, vooral een erg vermakelijk stuk, waarin de solist zich ook als acteur moet bewijzen. Ik vind theatrale elementen binnen het muziekspel altijd erg aantrekkelijk, daarom voer ik het graag uit. Daarbij is er ook een praktische reden: het prepareren van de geluidsopname die bij dit stuk nodig is, vergde ontiegelijk veel tijd. Reden te meer het vaker uit te voeren.”
Mozarts Allegro is alleen in onvolledige vorm bewaard. Zeer waarschijnlijk was het wel af: de laatste pagina van het manuscript was volledig gevuld en aan het einde staan verbindingsbogen (om de noten te verbinden met elkaar) over de laatste balk heen, hetgeen aangeeft dat de noten aan het einde dan horen bij de muzikale lijn van het vervolg op de missende pagina. Het is het eerste stuk waarin Mozart de combinatie klarinet + strijkkwartet gebruikt. Er bestaat naast het beroemde Klarinetquintet (het zogenaamde Stadler Quintett) uit 1789 nog een ander onvoltooid werk voor dezelfde combinatie. De twee onvoltooiden hebben diverse componisten gefïnspireerd om een complete versie te maken. Wat betreft het Allegro is dat ook zeker terecht, omdat het materiaal dat origineel van Mozart is op zichzelf al erg de moeite waard is. Bennewitz &: Dijkstra hebben ondertussen al drie van zulke voltooide versies op het repertoire. Robert Levin wordt al decennia als een specialist gezien op dit gebied.