Goede Vrijdag
“Sieben letzten Worte” van Haydn
EBONIT SAXOPHONE QUARTET
Simone Müller – sopraansaxofoon
Dineke Nauta – altsaxofoon
Johannes Pfeuffer – tenorsaxofoon
Paulina Kulesza – baritonsaxofoon
Haydn, Reger, Webern, Sibelius, Shostakovich
“Sieben letzten Worte” van Haydn door Ebonit Saxofoonkwartet
Het programma in ’t Mosterdzaadje door het Ebonit Saxofoonkwartet op Goede Vrijdag 25 maart om 20.00 uur waarin Haydns Sieben letzten Worte centraal staat vertelt een mooi verhaal. Muziek van Reger, Sibelius, Webern en Sjostakovitsj vergroten de zeggingskracht en versterken de sfeer van de kruisiging van Jezus Christus.
Het Ebonit Saxofoonkwartet is afgelopen jaar drie keer in de prijzen gevallen en nu op Tour en Award, een serie concerten op alle grote podia van Nederland na het winnen van de Dutch Classical Talent 2016/2017. Op het kamermuziek festival in Almere kregen ze de hoofdprijs. Ze ontvingen de juryprijs, de publieksprijs en de Max Jong Talent prijs tijdens de finale van de Storioni Toonzaal Competitie. En bovenop al die prestigieuze prijzen gebeurt er nu iets heel belangwekkends in hun carrière. Er wordt een cd opgenomen onder het label Challenge Classics met de titel “The last words of Christ” hetgeen een combinatie is van Joseph Haydns Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze en werken uit de 20ste eeuw. Verschijnt in februari 2016.
In Cádiz bevond zich onder de Kerk van de Rozenkrans een kapel. Op Goede Vrijdag werden de ramen, wanden en pilaren van deze kapel behangen met zwarte doeken. In het duister las de bisschop de zeven traditionele kruiswoorden voor, waarbij ieder kruiswoord vergezeld ging van een overdenking. Vervolgens knielde de bisschop voor het altaar onder begeleiding van muziek. Voor deze muziek werd onder meer Joseph Haydn benaderd. Haydn stond voor de moeilijke taak zeven adagio’s van ieder tien minuten te componeren. Een introductie gaat vooraf aan de zeven adagio’s, die ook sonates worden genoemd, en aan het einde staat het Terremoto, de aardbeving. Het resultaat was een van Haydns meest geliefde werken.
Het Ebonit Saxofoonkwartet vervangt enkele van de zeven sonates door adagio’s van componisten uit de twintigste eeuw. Op de plaats van de introductie komt het Nachtliedvan Max Reger, een troostrijk avondlied in laatromantische stijl met zwevende tonaliteit. Na de eerste sonate van Haydn volgt Langsamer Satz van Anton Webern. Als leerling van Arnold Schoenberg componeerde Webern vele eendelige stukken voor strijkkwartet. Langsamer Satz stijgt ver boven deze oefeningen uit. Webern’s biograaf Malcolm Hayes beschrijft het stuk als ‘een oefening in laat Romantische bezieling; de onderliggende sfeer van sereniteit kijkt terug op de dromerige sfeer van Im Sommerwind evenals vooruit naar de nieuwe, slankere stijl die Webern al aan het ontwikkelen was’. Op de derde sonate volgt het Adagio di molto, het middelste deel uit Sibelius’ strijkkwartet. Bij een passage uit dit deel, het zachtste en meest verstilde moment in het hele werk, schreef Sibelius de woorden ‘Voces Intimae’ in de partituur. Haydn’s zesde sonate “Es ist volbracht” kan niet ontbreken evenals het Terremoto aan het einde. Deze aardbeving beleef je in het snelle wakkerschuddende Allegro uit Sjostakovitsj’ zevende strijkkwartet. Het deel begint met een woeste fuga die overgaat in een grimmige wals en wegsterft in majeur.
Het Ebonit Saxofoonkwartet is een jong, sprankelend ensemble opgericht in 2011 aan het Conservatorium van Amsterdam. De vier musici uit Polen, Nederland en Duitsland traden op in de belangrijkste concertzalen van Nederland en daarbuiten, waaronder het Concertgebouw en het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam, De Toonzaal in Den Bosch en Tivoli Vredenburg in Utrecht. Daarnaast verzorgde het kwartet concerten tijdens verschillende gerenommeerde festivals als het “World Saxophone Congress” in St. Andrews (Schotland), het Grachtenfestival in Amsterdam, het Bach Festival in Dordrecht, de “Bachtage” in Würzburg (Duitsland) en het Internationaal Kamermuziekfestival Schiermonnikoog. Het Ebonit Kwartet ontving een eerste prijs in internationale concoursen als het Ottomani Concours in Den Bosch (2012) en het “Who’s Next Kamermuziek Concours” in Almere (2015), waar het ensemble ook de Brava Kijkersprijs kreeg uitgereikt. In seizoen 2016/2017 zal het kwartet door Nederland touren als laureaat van het concours Dutch Classical Talent. Daarnaast tourt het kwartet met hun muziekvoorstelling voor kinderen “Het strijkkwartet van Meneer Sax” geproduceerd door Stichting Oorkaan.
Na samen in de klas van Arno Bornkamp in Amsterdam te hebben gestudeerd werd het kwartet toegelaten tot het Master programma van de Nederlandse Strijkkwartet Academie (NSKA) met Marc Danel, Stefan Metz en Sven Arne Tepl. Het kwartet volgde vele masterclasses bij bekende musici als Eberhard Feltz, Peter Cropper, Heime Müller, Gerhard Schulz, Luc-Marie Aguera, Albrecht Mayer, de leden van het Artemis Kwartet, het Franse Habanera Saxofoonkwartet en clair-obscur uit Berlijn. Om het originele repertoire voor saxofoonkwartet te vergroten werkt het kwartet regelmatig samen met componisten als Richard Whalley, Kevin Malone, Valentin Villard and Chris Chamoun. Het kwartet maakte een opname van de Sonate voor saxofoonkwartet van Chamoun, deze is te vinden op zijn CDÂ “The greatest Hits (so far)”. De debuut CD “The Last Words of Christ” met muziek van Haydn, Webern, Sibelius en Sjostakovitsj zal in februari 2016 verschijnen op het label Challenge Classics.