THE BAYOU MOSQUITOS
“Mosquitos Muzikale Helden”
Marinus Bos – accordeon
Abel de Lange – gitaren, dobro, lapsteel, bajo sexto
Ad van Beusekom – bas
Louis ter Burg – multi instrumentalist
Cajun, Texmex, Zydeco
The Bayou Mosquitos in ’t Mosterdzaadje!
foto: Frans Peters
The Bayou Mosquitos speelt op vrijdag 3 juni om 20.00 uur in ’t Mosterdzaadje muziek uit het zuiden van de Verenigde Staten uit voornamelijk Louisiana en Texas: rhythm & blues, Tex-Mex, cajun, zydeco en country. Naast eigen repertoire ook songs van Ry Cooder, Fats Domino, Jim Reeves, Hank Williams, Sonny Landreth, Lee Dorsey, Daniel Lanois en Flaco Jimenez. De band bestaat Abel de Lange (gitaren, zang) Evert Willemstijn (contrabas, zang), Louis ter Burg (drums, mandoline) Marius Bos (accordeon, zang) en Ad van Beusekom (basgitaar). Stuk voor stuk multi-instrumentalisten met ervaring in vele andere groepen. Maar de vriendschap en muzikaliteit tussen deze mannen in The Bayou Mosquitos is ongekend en aanstekelijk. Hun instrumentarium met al die soorten gitaren indrukwekkend. Ze vierden vorig jaar hun 25 jarig bestaan en gaven ter gelegenheid daarvan een echte vinyl plaat uit.
Over de herkomst van de muziek:
Cajun
In het begin van de jaren negentig in de Nederlandse muziek cafés een bijzonder populair genre, dat zijn oorsprong vind in de dansmuziek van het Franse deel van de bevolking in Louisiana. Doorgaans akoestisch vertolkt met accordeon en/of viool als gezichtsbepalende instrumenten.
Als de Franse kolonialen rond 1750 door de Britten worden verdrongen uit de streek Acadia (wat nu Nova Scotia is, in Canada), komt een deel van hen via de Mississippi in de Amerikaanse staat Louisiana terecht. Louisiana heet dan het armste deelgebied van de Verenigde Staten te zijn waar het leven hard is. Om na een zware werkweek stoom af te blazen wordt het in de Franse gemeenschappen – Cajuns genoemd, afkorting van Louisiana Acadiens – traditie om te feesten. Dansen op muziek; two-step en walsjes. De liedjes, gespeeld op viool, gitaar en – voor het ritme – een triangel, zijn een mengeling van oude Franse liedjes met de muziek van andere volken die in Louisiana leven (Creolen en Europeanen). Tekstueel handelden de nummers over het harde leven. Tegen de tijd dat de platenindustrie opkomt, is de viool vervangen voor de accordeon (nadat beide instrumenten eerst samen worden gebruikt). De belangrijkste redenen hiervoor zijn dat de accordeon beter bestand is tegen het vochtige klimaat in het zuiden, meer geluidsvolume heeft (zeer nodig in de danszalen) en zowel de melodie als het ritme kan vertolken. Begin twintigste eeuw wordt er olie ontdekt in het arme Louisiana, wat tot een grote instroom leidt van Engelsprekende Amerikaanse geldzoekers. Die onderdrukken de Fransen, bestempelen hun cultuur als achterlijk en verbannen hun taal uit het lessenpakket van de scholen. Tevens nemen ze de cajun over, die nu Engelstalig wordt en gelikt gespeeld door hillbilly stringbands. De viool komt daarmee terug in de cajun. Later komen daar elektrische gitaren, steelgitaren en drums bij. Pas in de jaren vijftig begint de oorspronkelijk Franse, rauwe cajun weer aan een opmars. Die stijl wordt in de jaren zestig, als in Amerika een folkrevival losbreekt, opgepikt. Het leidt uiteindelijk tot een wettelijke erkenning van het Frans in Louisiana, met de taal weer terug in de schoolbanken. Als midden jaren tachtig het zogenaamde cajunstijl eten een rage is in restaurants wereldwijd, wordt de cajunmuziek – die daarbij gedraaid wordt – ook buiten Amerika populair. Cajun wordt vaak in een adem genoemd met die andere muziek uit Louisiana: zydeco. Zydeco wordt gespeeld door de Creoolse gemeenschap aldaar, die accordeon gespeelde cajun vermengt met soul en R&B.
Tex-Mex
Genrebenaming voor de mix van conjunto, rock-’n-’roll, blues en country, die in de jaren tachtig ontstaat aan de grens van Mexico en de Amerikaanse staat Texas.
Eind 19de eeuw bevinden veel Europese immigranten zich in het zuiden van de Amerikaanse staat Texas. Die hebben uit het thuisland (o.a. Duitsland en Polen) o.a. de accordeon met zich meegenomen. Amerikaanse hillbillybands in de uitgaansgelegenheden adopteren het instrument om er hun viool mee te vervangen. Niet alleen heeft de accordeon meer volume (hard nodig in die luidruchtige feestzalen), je kunt er naast melodieën ook baslijnen op spelen. Omdat het zuidelijke deel van Texas ooit deel uitmaakte van Mexico, leeft daar nog veel Mexicaanse cultuur voort. Zo ontstaat een mix van Mexicaanse muziekstijlen als bolero en ranchero met Europese dansstijlen als polka en wals. De teksten handelen over het ruige leven in Texas. Deze muziek gaat conjunto heten. Traditioneel wordt conjunto gespeeld door een kwartet, met 12-snarige gitaar, bas, drums en – zeer kenmerkend – de knoppenaccordeon. Met de tijd komen daar andere, elektrisch versterkte instrumenten bij. Dat heeft tot gevolg dat er ook elementen van rock-’n-’roll, blues en country de conjunto binnensluipen. In de jaren tachtig raken deze vier elementen in een bepaalde balans en wordt er een nieuwe naam aan deze muziek gegeven: tex-mex.
Zydeco
Door de Creoolse gemeenschap in Louisiana gespeelde dansmuziek op viool, accordeon en wasbord, met teksten over het harde leven.
Slavenarbeid heeft in de Amerikaanse staat Louisiana geen grote rol gespeeld. Dat er toch veel zwarten wonen, komt omdat die ernaartoe trekken vanuit andere staten en de Cariben, om er zelfstandig te gaan werken als boer. De zwarten zijn van allerlei origine, maar worden allen aangeduid als creolen. De eerste zwarte muziek die zich in Louisiana ontwikkelt is de la-la, een aan de cajun verwante dans – die vertolkt werd op viool, accordeon en wasbord. De la-la is populair in de jaren dertig en veertig van de 20ste eeuw. Daarna wordt ze gecombineerd met de rhythm & blues en rock en soul en ontstaat de zydeco. Het woord is een verbastering van de uitspraak ‘les haricots’ – een verwijzing naar de goedkope bonen die de creolen te eten hebben. De teksten handelen dan ook over de hardheid van het leven. Met de jaren worden ook instrumenten als elektrische bas, blazers en keyboards aan de zydeco toegevoegd. Zydeco wordt in één adem genoemd met die andere muziek uit Louisiana: cajun. Cajun wordt van origine gespeeld door de Franse gemeenschap aldaar, op accordeon en/of viool, gitaar en triangel. Als de cajun in de jaren tachtig ook buiten Amerika populair wordt, valt dat gunstig uit voor de waardering van zydeco.