EXPOSITIE maart/april 2017

schilderijen van Cees Kalkman

Leven en werken van rabbi Löw in het zestiende-eeuwse Praag

In de maand maart hangt in ’t Mosterdzaadje het werk van Cees Kalkman. Te bezichtigen voor en na afloop van de concerten.

Kees Kalkman werkt naast elkaar in de tijd aan langdurige projecten, die verschillen naar onderwerp, materiaalkeuze en gehanteerde technieken. De druksels van verhalen over de Praagse rabbi Löw (en de golem die hij maakte) is zo’n project. De verhalenbundel die Kees voor de druksels gebruikt bevat 18 verhalen. Het druksel dat het eerste verhaal verbeeldt maakte hij in 2006. In het Mosterdzaadje hangt nu een reeks van 13 druksels voor 12 verhalen Een van de verhalen vergde 2 druksels. Er is dus nog een weg van 6 verhalen/druksels te gaan.

De voor de druksels gebruikte techniek is als volgt: Het verhaal wordt in scès;nes verdeeld die in onderlinge samenhang weergegeven zullen worden. Vervolgens worden per scène per te gebruiken kleurvlakken en -vlakjes sjablonen gesneden uit tekenpapier. Meestal wordt er ook een tekeningsjabloon gemaakt, die de kleurvlakken tot de voorstelling samenvoegen. Dit komt vaker bij de latere druksels voor. Soms worden vlakken tussen verschillende scènes zonder sjabloon van kleur voorzien. Dat gebeurt vooral in de vroegere druksels.

De verf (wateroplosbare blockinkt) wordt met een kleine verfroller aangebracht. Het is belangrijk de sjablonen precies op de goede plek te leggen om de voorstelling de goede samenhang te geven. Bij de latere druksels is dat met behulp van een lichtbak gedaan zodat je beter kunt zien waar je kleurvlakjes en lijnen terechtkomen. Soms krijg je mooie witte lijntjes tussen de kleurvlakken cadeau.

In de elkaar opvolgende druksels is een ontwikkeling te zien van een meer globale naar een meer gedetailleerde weergave van situaties en personen. Dat zijn keuzes die gaandeweg gemaakt worden. Het heeft echter tot gevolg dat er meer werk verzet moet worden voor het maken van het druksel: meer sjablonen snijden en preciezer de sjablonen op de goede plek plaatsen van kleurplekken en lijnen zodat de voorstelling zo precies mogelijk uit de verf komt.

Kees Kalkman verlangt wel terug naar de eenvoudiger en minder arbeidsintensieve werkwijze bij de eerste druksels. Maar het valt hem niet mee om eerder gemaakte keuzes ongedaan te maken. Zijn keuzes proberen nu hem gevangen te houden. Hij is benieuwd hoe dit gevecht verder zal verlopen.

De inspiratie tot het maken van deze serie druksels kreeg Kees Kalkman door twee gebeurtenissen: in 1999 bezocht hij in Praag de Joodse Wijk en de grote begraafplaats waar rabbi Löw (1525-1609) begraven ligt. Hij kocht een boekje met verhalen over rabbi Löw. Een paar jaar later volgde hij een workshop over de druksels van Hendrik N. Werkman (1882-1945, drukker en lid van de kunstenaarsvereniging ‘De Ploeg’). Hij maakte een serie druksels van de Chassidische Legenden.

Reacties zijn afgesloten.